TEMPELHOF
MARC HOLTHOF
Download pdf
Tempelhof, een stadsdeel in het zuiden van Berlijn, is bekend voor zijn vliegveld dat in dienst was tot
2008. De eerste vliegactiviteiten op Tempelhof dateren van 1923, drie jaar later werd de Deutsche
Lufthansa er gesticht. In de jaren dertig begonnen de Nazi's aan een grondige modernisering en
vergroting van het vliegveld. Als deel van Albert Speers masterplan voor de modernisering van Berlijn,
kreeg architect Ernst Sagebiel de opdracht een nieuwe luchthaventerminal te ontwerpen. Die was bedoeld
als grandioze entree voor buitenlandse bezoekers tot Hitlers 'Germania', de door Speer ontworpen 'makeover'
van Berlijn.
De Nazi's maakten van Tempelhof het grootste en meest moderne vliegveld ter wereld, de 'moeder van
alle luchthavens'. Het massieve terminalgebouw, destijds het grootste gebouw ter wereld, beschrijft een
kwart cirkel van 1,2 kilometer lang en werd in 1941 in gebruik genomen. De stijl van het gebouw werd
wel eens omschreven als 'Luftwaffe Modern', vanwege de nauwe contacten van de architect Sagebiel met
Hermann Göring en de Duitse luchtmacht.
Tempelhof kreeg een betere reputatie in de Koude Oorlog. Tijdens de Russische blokkade van Berlijn in
1948-49 slaagden de geallieerde vliegtuigen er in om 2,5 miljoen Berlijners elf maanden lang in leven te
houden. Geallieerde vliegers - de zogenaamde 'Candy bombers' - gooiden voor de landing snoep uit hun
vliegtuigen naar de Berlijnse kinderen.
Het was op Tempelhof dat in 1994, in aanwezigheid van president Clinton, de geallieerden hun bezetting
van Berlijn officieel beëindigden. In 1996 besloot de Berlijnse burgemeester Tempelhof te sluiten en alle
activiteiten over te brengen naar Berlin-Schönefeld. Ondanks protest en een volksraadpleging bevestigde
het Bundesverwaltungsgericht die beslissing in 2007. Tempelhof sloot op 30 oktober 2008. In mei 2010
werd het landingsterrein heropend als publiek park: 'Tempelhofer Feld'.
TEMPELHOF
MARC HOLTHOF
Tempelhof, a district in the south of Berlin, is known for its airport which was in service until 2008.
The first flying activities at Tempelhof date back from 1923. Three years later, the Deutsche Lufthansa
was founded there. In the thirties the Nazis embarked on a comprehensive plan of modernization and
expansion of the airport. As part of Albert Speer's master scheme for the modernization of Berlin,
architect Ernst Sagebiel was commissioned to design a new airport terminal. It was to be the grand
entrance for foreign visitors to Hitler's 'Germania', the Nazi-makeover of Berlin designed by Speer.
The Nazis made Tempelhof into the largest and most modern airport in the world, the 'mother of all
airports'. The massive terminal, at the time the largest building in the world, forms a quarter circle and is
1.2 kilometers long. It was opened in 1941. The style of the building is sometimes called 'Luftwaffe
Modern', because of the close contacts of architect Sagebiel with Hermann Goering and the German Air
Force.
Tempelhof got a better reputation during the Cold War. When the Russian blocked Berlin in 1948-49 Allied
aircraft managed to keep the 2.5 million Berliners alive for eleven months. Allied pilots - the so-called
'Candy Bombers'- threw candy from their aircraft to the Berlin children before landing.
It was at Tempelhof that in 1994 the Allies, with President Clinton attending, officially ended their
occupation of Berlin. In 1996 the Berlin mayor decided to close Tempelhof and transfer all activities to
Berlin - Schoenefeld. Despite protests and a plebiscite the Bundesverwaltungsgericht confirmed that
decision in 2007. Tempelhof closed on October 30, 2008. In May 2010 the landing area was reopened as
a public park, 'Tempelhofer Feld'.